بررسی مقایسه ای بیولوژی تولیدمثلی ماهی گامبوزیا هولبروکی(gambusia holbrooki) در اکوسیستم های آبی مختلف استان گلستان

مطالعه ماهی گامبوزیا به علت ارزش بیولوژیکی در کنترل بیماری مالاریا و اثرات منفی آن بر گونه های ماهیان بومی مهم است. هدف از این مطالعه بررسی ترکیب سنی، نسبت جنسی، رشد، هم آوری و رژیم غذایی ماهی گامبوزیا g.holbrooki در استان گلستان بود. نمونه برداری از بهمن ماه سال 90 تا شهریور ماه 91 بصورت ماهانه و با استفاده از تور ساچوک صورت گرفت. جمعا? 8500 نمونه ماهی از 6 حوزه آبی، آب بندان آلاکولی، تالاب آلماگل، آبگیر ساحلی مصب خلیج گرگان، آبراهه زهکش تالاب گمیشان، سدگلستان و سد وشمگیر صید شدند. تعیین سن نمونه ها توسط سرپوش آبششی و فلس ها صورت گرفت. در هر شش جمعیت نسبت ماده ها بیشتر از نرها بود (05/0>p). ماهیان ماده دارای سه گروه سنی +0، +1 و +2 و ماهیان نر دارای دو گروه سنی +0 و +1 بودند. نمونه ها در دامنه طولی 13 تا 59 میلی متر و دامنه وزنی 08/0 تا 83/3 گرم بودند. در تمام جمعیت ها ضریب رشد لحظه ای در سنین پایین، بیشتر بود. الگوی رشد در همه مناطق در جنس نر آلومتریک منفی و در جنس ماده آلومتریک مثبت بود. در همه مناطق شاخص وضعیت جنس نر بیشتر از جنس ماده بود. میانگین هم آوری مطلق در تالاب آلماگل (66) بالاتر و در سد گلستان (28) پایین تر از سایر مناطق برآورد شد. همبستگی معنی داری بین طول و وزن کل با هم آوری مطلق مشاهده شد در حالیکه هم آوری نسبی با طول و وزن بدن ماهی رابطه همبستگی معنی داری نداشت. دامنه قطر تخمک از 1/0 میلی متر تا 6/3 میلی متر متغیر بود. شاخص گنادوسوماتیک در همه مناطق در جنس ماده بزرگتر از جنس نر بود. با توجه به این بررسی زمان زادآوری ماهی گامبوزیا از ماه فروردین تا ماه مرداد است و نوع تخمریزی آن ها بصورت چند مرحله ای است طبق نتایج حاصل از شناسایی اقلام غذایی محتویات روده در بررسی رژیم غذایی گامبوزیا، این ماهی از تنوع غذایی نسبتاً بالایی برخوردار است و از 12 گونه جانوری تغذیه می کند. شاخص گرافیکی کاستلو نشان داد که طعمه های غالب ماهی گامبوزیا در اکثر حوزه های آبی استان گلستان کوپه پودا، شیرونومیده و دیپترا و طعمه اختصاصی را کوپه پودا تشکیل می دهد. این داده ها به منظور مقایسه با نتایج مطالعات دیگر در مناطق جغرافیایی مختلف صورت گرفت. ویژگی های این جمعیت با در نظر گرفتن چرخه زندگی این گونه دارای اهمیت است. نتایج به دست آمده از این مطالعه در برنامه ریزی جهت کنترل ماهی گامبوزیا کمک شایانی خواهد کرد.